پرواز، دیدنیِ نادیده شده در نگهداری پرنده
فهرست مطالب
متاسفانه یکی از پررنگترین اشتباهاتی که در زمینه نگهداری پرندگان شاهد آن هستیم بحث نگهداری دائمی پرنده در قفس است، این مشکل در پرندگان ریز جثه مانند قناری، سهره، فنچ و طوطی سانان کوچک جثه یا سخنگو و… بیشتر مشاهده می شود.
بهمین خاطر در ادامه مباحثی که در مورد باورهای غلط در زمینه اصول نگهداری از پرندگان به آنها پرداخته ایم در این مقاله قصد داریم به مبحث تحرک و فعالیت بدنی استاندارد برای پرندگان بپردازیم.
اما قبل از ورود به مبحث تحرک لازم است با یکی از ویژگی های خاص فیزیولوژیک پرندگان که متابولیسم آنهاست آشنا شویم.
متابولیسم به زبان ساده عبارت است میزان سوخت و ساز بدن و نیاز آن به انرژی برای انجام فرآیندهایی که به جهت حفظ حالت نرمال بدن انجام می شود. آنچه باید بدانیم اینست که متابولیسم پرندگان نسبت به پستاندارن بسیار بالاتر است و این باعث می شود که پرندگان بصورت غریزی تمایل و نیاز بیشتری به مصرف غذا داشته باشند.
اما دلایل بالاتر بودن متابولیسم در پرندگان چیست؟
دمای نرمال بدن پرندگان بصورت کلی در بازه ۴۰ تا ۴۲ درجه سانتیگراد است که اختلافی در حدود ۳ تا ۵ درجه با دمای نرمال بدن پستانداران را داراست. این اختلاف دما یعنی نیاز بیشتر پرندگان به انرژی برای تامین و حفظ دمای استاندارد بدن در مقایسه با پستانداران.
دمای بدن بالاتر از یک سو و نسبت سطح به حجم بیشتر بدن پرندگان در مقایسه با پستاندارن از سوی دیگر باعث میشود که میزان گرمای دفع شده از بدن پرندگان و اتلاف دما بیشتری در مقایسه با پستاندارن صورت بپذیرد که خود نیاز پرندگان به انرژی را برای حفظ دمای بدن در محدوده نرمال را بیشتر از قبل می کند.
سومین ویژگی خاص پرندگان که نیاز آنها به انرژی را در سطح بالایی نگه می دارد توانایی پرواز کردن و دستیابی به سرعت های بالا در آنهاست.
به خاطر ویژگی های گفته شده، بدن پرندگان در طی فرآیند تکامل به نحوی سازگار شده است که بتواند در کمترین زمان ممکن بیشترین میزان انرژی را بدست آورده تا مهمترین نیاز خود برای ادامه زندگی را در اختیار داشته باشد.
مشکل از کجا شروع میشود؟
ما آنچه ما در محیط منزل برای پرندگان به ارمغان آورده ایم چیزی برخلاف تکامل و غریزه آنهاست.
در اختیار قرار دادن مواد غذایی نامناسب بصورت دائم و بیش از نیاز پرنده منجر به انباشت انرژی در بدن پرنده خواهد شد که در صورت عدم تخلیه انرژی بوسیله فعالیت کافی بدنی شاهد چاقی شدید و مشکلات مرتبط با آن خواهیم بود.
متاسفانه باورهای غلطی مانند نگهداری دائم یا طولانی مدت پرنده در قفس، کوتاه کردن شاه پرها و از سوی دیگر تغذیه غیر اصولی سرانجامی جز چاقی نخواهد داشت.
لازم است بدانیم بجای محدود کردن جیره غذایی که میتواند منجر به سوتغذیه در پرندگان شود (بجز در موارد خاص و تحت نظر دامپزشک پرندگان) بهترین راه حل برای کنترل وزن درکنار تغذیه استاندارد، تحرک کافی و پرواز مناسب برای آنها خواهد بود.
منظور از تحرک کافی پرندگان چیست؟
آزاد بودن پرنده در محیط به هیچ وجه تضمین کننده این موضوع نخواهد بود که پرنده تحرک کافی دارد. در بسیاری از پرندگان شاهد این موضوع هستیم که بیشتر زمانی که خارج از قفس هستند را در قسمت های خاصی از محیط که علاقه بیشتری به آنجا دارند را سپری می کنند.
به همین دلیل در بسیاری از موارد سرپرستان پرنده جهت دستیابی به تحرک کافی باید آنها را وادار به پرواز کردن در محیط کنند تاحدی که آثار خستگی در پرنده که شامل کاهش سرعت و ارتفاع پرواز و نفس نفس زدن با دهان باز بعد از فرود است را مشاهده کنند.
نکته مهم دیگر در رابطه با موضوع مورد بحث این است که راه رفتن در مقایسه با پرواز کردن میزان بسیار کمتری از انرژی بدن را مصرف خواهد کرد که بدلیل حجم کمتر توده عضلانی پاها به نسبت عضله سینه در پرندگان است. به همین خاطر توصیه میشود از کوتاه کردن شاه پرها، مگر در شرایط خاص و با صلاح دید دکتر پرنده، خودداری کنید. در چنین مواردی یا پرندگانی که قادر به پرواز کردن نیستند (مانند پرندگان بسیار چاق، پرندگان pbfd مثبت و…) میتوان از وادار کردن پرنده به درجا بال زدن در روی دستان خود استفاده کنید.
